NIEUWEGEIN/UTRECHT - Rinie K. verdiende als directeur van de Nieuwegeinse zorgstichting Me-Care 15.000 euro netto per maand en reed rond in een dure Bentley waarvoor hij het geld van zijn stichting had geleend. Volgens het Openbaar Ministerie heeft K. zichzelf fors verrijkt door declaraties bij het zorgkantoor van Achmea in te dienen voor uren waarvoor geen zorg aan zijn cliënten werd geleverd.
De officier van justitie eiste vandaag een jaar gevangenisstraf tegen de 58-jarige Rinie K. uit Benschop wegens valsheid in geschrifte, het leiding geven daaraan en witwassen. Het OM wil dat hij ruim 860.000 euro aan onterecht door zijn stichting gedeclareerde zorgkosten terugbetaalt.
Ook K.'s ex-vrouw Monique M. stond vandaag terecht in de Utrechtse rechtbank. Tegen de 56-jarige vrouw uit Nieuwegein eist het OM negen maanden gevangenisstraf. Zij was adjunct-directeur van de stichting en moest toezicht houden op de administratieve werkzaamheden op het kantoor.
Stichting MeCare beheerde persoonsgebonden budgetten voor cliënten met een verslavingsachtergrond. Op de Symfonielaan in Nieuwegein waren de dagbesteding en het kantoor van de stichting gevestigd. Ook huurde de stichting verschillende panden waarin met name verslaafde jongeren werden ondergebracht.
Volgens het OM werd bijna 40% van de zorguren die werden gedeclareerd, nooit geleverd. In totaal gaat het om ruim 860.000 euro aan onterecht gedeclareerde kosten in de periode 2013 tot begin 2014. Al heeft het OM aanwijzingen dat er door de stichting door de jaren heen voor veel meer geld werd gefraudeerd.
Oud-medewerkers van de stichting hebben bij de politie verklaard dat er veel declaraties werden ingediend die niet klopten. Zij zouden dat ook hebben aangegeven bij de leiding. Cliënten tekenden vooraf dikke stapels verantwoordingsformulieren voor geleverde zorguren, terwijl zij geen idee hadden wat er in stond. Zo werden ruim een jaar lang zorguren gedeclareerd voor een cliënt die toen in de gevangenis zat.
Een medewerkster van de stichting bezocht hem daar om hem formulieren te laten ondertekenen. Volgens de cliënt ging het om een dik pak papier van wel 300 pagina's. Wat er op de formulieren stond had hij niet gelezen. Een bedrag van 37.000 euro werd op een speciale rekening gestort die MeCare voor hem beheerde. Zelf zou hij niets van het geld hebben gekregen, vertelde hij in de rechtbank.
Ik weet niet meer hoe ik het heb terugbetaald. Het was zo'n chaos toen alles naar buiten kwam. Huur en salarissen moesten worden betaald en de media doken er bovenop"
Verdachte Rinie K. over leningen
Ook een oud-verslaafde die als therapeutisch ervaringsdeskundige door MeCare was ingehuurd, kwam een aantal dagen in de gevangenis terecht. Terwijl hij vastzat werden zorguren die hij op dat moment aan vier mensen zou hebben geleverd, gedeclareerd bij het zorgkantoor.
Opmerkelijk genoeg had directeur Rinie zelf ook een PGB voor 34 uur in de week. Als hij sprak met een van zijn zorgmedewerkers declareerde hij dat als aan hem geleverde zorguren. Hij heeft inmiddels een regeling getroffen om een paar ton aan onterecht gedeclareerde kosten terug te betalen. K. is al eerder voor oplichting tot een gevangenisstraf veroordeeld en er loopt ook nog een fraudezaak tegen hem.
Volgens directeur Rinie K. was er geen sprake van fraude, maar eerder van slordigheid van de medewerkers die verantwoordelijk waren voor de administratie. Door de snelle groei van zijn organisatie was er veel misgegaan, zei hij. Dat hijzelf de leiding had van de stichting en alles aanstuurde, liet hij buiten beschouwing. Als hem werd gevraagd naar grote bedragen die misten in de boekhouding, liet zijn geheugen hem in de steek.
K. had altijd veel cash op zak. Van de 3 miljoen euro die Me-Care in de genoemde periode door het zorgkantoor kreeg uitbetaald, nam hij ruim 570.000 euro contant op. Waarom hij dat deed en waaraan het geld werd uitgegeven, kon hij niet zeggen.
K.'s vrouw leende ruim twee ton uit de kas van de stichting voor de aankoop van een huis in Spanje. In de rechtbank beweerde het stel dat dit geld was terugbetaald maar in de boekhouding is daar niets van terug te vinden. Aan zijn schoonzoon leende K. ruim 350.000 gulden voor de verbouwing van een pand in Kroatië. Volgens K. moest dat een zorghotel worden waar verslaafden vakantie konden vieren.
Het zorghotel kwam er niet, omdat de inkomsten na de ontdekking van de fraude wegvielen. Het geld kwam vervolgens niet meer terug. K. reed in een dure Bentley waarvoor hij kennelijk een huurkoopovereenkomst had afgesloten. Hij leende 129.000 euro van de stichting en zegt dat hij die heeft terugbetaald, maar hoe en wanneer kon hij zich niet herinneren. In de boekhouding is ook niets over te vinden over die terugbetaling.
Volgens advocaat Acda was er geen sprake van bewuste fraude door de verdachten. Door de explosieve groei van de stichting zou de administratie in het honderd zijn gelopen en zouden er fout ingevulde zorgformulieren zijn ingestuurd. Een medewerkster die leiding gaf aan de administratie zou hoofdverantwoordelijk voor de fouten zijn geweest.
Directeur K. en zijn vrouw zouden daar geen zicht op hebben gehad en erop hebben vertrouwd dat het allemaal goed ging. Na een bezoek van de inspectie zouden zij alles op alles hebben gezet om de administratie weer op orde te krijgen. Clienten zouden ook altijd tevreden zijn geweest over de zorg en begeleiding die zij van Me-Care ontvingen.
De officier van justitie erkende dat Rinie K. veel aandacht had voor zijn cliënten, maar benadrukte dat het daar nu niet over gaat. Op de achtergrond tekende zich volgens het OM op grote schaal PGB-fraude af. Dat blijkt uit uitvoerig financieel onderzoek, getuigenverklaringen en afgetapte gesprekken van de verdachten.
De officier vindt bewezen dat onder verantwoordelijkheid van K. en M. grote bedragen onterecht werden gedeclareerd en witgewassen. "Geld waar de maatschappij hard voor heeft gewerkt en waar we kwetsbare mensen de juiste en noodzakelijke zorg voor moeten geven", stelde hij. Bij zijn strafeis hield hij rekening met de lange tijd die is verstreken sinds de fraude naar buiten kwam, anders had hij het dubbele moeten eisen.
Tegen een cliënt en een medewerker die volgens het OM bewust meewerkten aan de fraude eist het OM taakstraffen van 80 en 40 uur. Er is een kans dat nog meer medewerkers worden vervolgd, maar daarover kon de officier nog niets concreets zeggen.
Ook de rechtbank is al jaren met dit dikke dossier bezig. Er is daarom geen extra tijd nodig om tot een beslissing te komen. De uitspraak is op woensdag 29 september.