In een stad is het gebruik van de weg gratis, parkeren is dat bijlange niet. Een slimme autonome wagen zal er daarom voor kiezen om traag rondjes te blijven rijden tot het tijd is om weer naar huis te gaan.

Disruptieve technologieën kunnen perverse gevolgen met zich meebrengen – bitebacks, noemen technologen dit ook wel. Om die zoveel mogelijk te kunnen voorzien en verhinderen, is het aangewezen dat mensen vanuit heel verschillende disciplines over een bepaalde technologie nadenken.

Een Amerikaanse transporteconoom1 heeft dat gedaan voor de zelfrijdende auto, en hij heeft daarbij een even opmerkelijk als verwerpelijk neveneffect ontdekt. Zo zijn zelfrijdende wagens momenteel voorgeprogrammeerd om het verkeer in stadscentra… compleet lam te leggen.

Als een passagier met zijn zelfrijdende wagen naar het centrum rijdt, en daar vervolgens uitstapt, is het immers goedkoper om de auto continu rondjes te laten rijden in plaats van een dure parkeerplek te nemen – het algoritme zal hiervoor opteren. Sterker, omdat de snelheid er niet meer toe doet zal de auto zo traag mogelijk rijden, totdat zijn eigenaar besluit dat het tijd is om weer naar huis te gaan.

De onderzoeker berekende dat een beperkt aantal van tweeduizend zelfrijdende auto’s al voldoende is om het verkeer in het stadscentrum van San Francisco compleet lam te leggen – hij kwam uit op een gemiddelde ‘snelheid’ van amper drie kilometer per uur. Letterlijk stapvoets verkeer dus.

De expert pleit voor een invoering van rekeningrijden in drukke stadscentra, en wel snel. Nu zelfrijdende auto’s de experimentele fase nog niet zijn ontgroeid, is het gemakkelijker om de maatregel voor deze wagens al in te voeren. Dit terwijl een verworven recht (gratis weggebruik) zich straks veel moeilijker zal laten afnemen.