Hij noemde zichzelf de 'Joodse Indiana Jones'. Menachem Youlus struinde naar eigen zeggen Europa af op zoek naar bijzondere Thorarollen. De New Yorkse politie pakte hem deze week op voor fraude.
Youlus bestiert sinds 2004 de liefdadigheidsinstelling 'Save a Torah'. Met het geld van donateurs zou hij naar Oost-Europa reizen, om daar Thorarollen die de holocaust overleefden in veiligheid te brengen. Thuis in de Amerikaanse staat Maryland knapte hij de documenten op en verkocht ze aan Joodse gemeenschappen.
Aan klanten vertelde de handelaar verhalen over heroïsche zoektochten. Dankzij die verhalen haalde hij honderdduizenden tot miljoenen dollars op.
Volgens aanklagers in New York is Youlus nooit op expeditie in Polen, Duitsland of Irak geweest. Hij reisde zelfs nauwelijks. De onjuistheid van zijn verhalen is eenvoudig te bewijzen, stellen ze.
Zo zou hij in het concentratiekamp Bergen-Belsen een bijzondere Thora hebben gevonden. Onmogelijk, stelt de ambtenaar die hem aangaf. De barakken waar Youlus zijn vondst gedaan zou hebben, zijn direct na de oorlog verwoest.
Ook probeerde hij Save a Torah op een landelijke lijst voor overheidssteun te krijgen. Bij zijn inschrijving pochte hij dat hij "in elkaar was geslagen, in de gevangenis was beland en 175.000 dollar schuld had opgebouwd" om de heilige rollen te redden.
"Ik denk dat je mij de joodse Indiana Jones kunt noemen", schreef Youlus in 2004. In de film "Raiders of the Lost Ark" gaat Jones op zoek naar Mozes' stenen tafelen. "Zijn vermeende fraude buit een beladen hoofdstuk van de joodse geschiedenis uit", verklaart rechter Preet Bharara.
Youlus kwam gisteren op borgtocht vrij. Hij ontkent alle beschuldigingen. Een veroordeling voor fraude kan hem veertig jaar cel opleveren.