Tijdens een uniek tennistoernooi in het Friese Hardegarijp strijden 132 deelnemers morgen om een prijzenpot gevuld met 8000 euro. Die euro's zijn alleen voor de winnaar, de nummer 2 krijgt helemaal niets. En let op: de wedstrijden worden gespeeld om slechts één punt. Een tennistoernooi waarbij letterlijk iedere bal een matchpoint is: wat doet dat met een speler?

Eén punt. Een dubbele fout, één bal in het net en je ligt uit het toernooi. Dat is het idee van het One Point Tournament, morgen gespeeld tussen de Friese bomen van tenniscomplex T.V. Galefjild.

Het toernooi is in uniek in Europa, aldus organisator Joost Willekes. Hij kwam op het idee om zo'n toernooi in Nederland te organiseren nadat hij in Shanghai deelnam aan een vergelijkbaar evenement.

Willekes noemt het toernooi 'knotsgek' in zijn opzet. "Spelen om één enkel punt. Dat doet iets met een speler. De druk is zo immens groot. Dit moet naar Nederland dacht ik toen."

Het idee achter strijden om één punt is volgens Willekes het minimaliseren van niveauverschillen. Want aan het toernooi in Friesland mag iedereen (met uitzondering van professionele tennissers) meedoen. Man, vrouw, jong, oud, hoog of laag gerankt.

Federer won 54 procent van de punten
De gedachte is dat iedereen van iedereen kan winnen. Ook de beste tennissers slaan weleens een bal in het net. Om dat idee kracht bij te zetten, noemt Willekes een van de beste tennissers ooit: Roger Federer.

"Hij zei: 'Ik heb 80 procent van de wedstrijden in mijn carrière gewonnen. Maar mijn puntenpercentage is slechts 54 procent, net iets meer dan de helft'. In het tennis is het dus het moeilijkst om op de belangrijke momenten de punten te winnen."

Iets waar deelnemer Remmelt Bosklopper zich maar al te goed bewust van is. Hij is zelf een 3 (in het tennis krijgt een beginner het cijfer 9, de besten hebben het getal 1, red.) maar weet dat het morgen om meer gaat dan niveau alleen.

"Ik denk wel dat je in het voordeel zult zijn als je een goede tennisser bent. Een koekenbakker gaat het toernooi echt niet winnen. Je gaat echt niet acht keer achter elkaar winnen van een sterkere speler. Maar het mentale aspect gaat een grote rol spelen. Tennis is qua score een vergevingsgezinde sport. Dat element ontbreekt straks. Dat gaat een hoop druk geven.

"Ik denk wel dat ik redelijk koel in mijn hoofd ben", zegt Remmelt. "Al durf ik dat eigenlijk niet hardop te zeggen. Ik speel ook nog eens de allereerste wedstrijd. Alles speelt zich af op één centrecourt waar ook nog eens een tribune omheen is gebouwd. Dat zal spannend zijn."

Druk doet een hoop met het hoofd van een sporter, weet sportpsycholoog Rico Schuijer. Volgens Schuijer kom je als speler in een gedachtenspiraal terecht die loopt in vijf cirkels. Van de eerste cirkel waarin je geconcentreerd bent op de taak (goed serveren, goed spelen), naar de tweede (afgeleid raken door het publiek) helemaal tot de vijfde waarin het gevolg van winnen of verliezen zich nestelt (met dit punt win of verlies ik 8000 euro!). "Daar worden mensen heel zenuwachtig van."

Volgens de expert schieten de gedachtes over de gevolgen van je actie vervolgens naar je emotionele brein.

Schuijer: "Daar zit je vecht of vluchtreactie. Je kunt mogelijk verkrampen, je kunt je arm ineens niet meer goed bewegen, knijpt in je racket of gooit juist de beuk erin. De ene speler zal gehaast gaan serveren, de ander neemt veel te veel risico. Het zal dit toernooi een zoektocht zijn naar de balans tussen risico's nemen en op safe spelen."

Het ontbreken van een herkansing maakt dat de spanning enorm is. Volgens Schuijer is het de kunst om juist dan te blijven nadenken. Nadenken hoe je tactisch het beste kunt spelen, focussen op je taak en wat je moet doen.

"Zorg dat je in die eerste cirkel blijft zitten. Blijf ontspannen voor de return. Zorg dat je je ademhaling onder controle hebt. Als je dat goed kunt, wordt het minder een loterij. Bij profs zie je vaak dat ze juist niet met hun gedachte bezig zijn bij wat er op het spel staat."

En vooral: blijf weg uit cirkel 5, zegt Schuijer. "Dat mentale stukje is te trainen. Al zie je het zelfs bij de beste tennissers nog weleens fout gaan. Waardoor kwam Alcaraz terug op Roland Garros? Misschien dat Sinner even in cirkel 5 terecht kwam en daardoor niet zijn beste spel liet zien."

Ook voormalig proftennisser John van Lottum herkent dat gevoel. Hij kan de belangrijkste punten uit zijn carrière nog helder voor de geest halen. Hij is erg te spreken over het toernooi in Friesland. "Ik heb er nog nooit van gehoord maar dat klinkt als een erg leuk concept", zegt hij erover.

Maar hoe ga je om met de enorme druk op zo'n moment? Van Lottum: "Op zo'n moment van een matchpoint staat alles op het spel. Het zijn de dying seconds van de wedstrijd waarbij alles door je heen gaat. Je gaat terugdenken aan de spanning voor alle wedstrijden en zeker aan het begin van je carrière kan het een kruispunt zijn."

Ik kan zo'n moment ook zo weer terughalen. Je arm gaat letterlijk op slot of voelt aan als 20 kilo. Je ademhaling gaat omhoog. Het is een moment waar je niet op kunt trainen. Je ziet het bij de beste sporters gebeuren. Een penaltynemer die uitglijdt, of zelfs een Federer die geforceerd gaat staan spelen.

Het is een wedstrijdervaring die je eigenlijk al een keer meegemaakt moet hebben, gewonnen of verloren, om er goed mee om te gaan. Aan de andere kant is het een gevoel wat ik nog iedere dag mis."

Terug naar Remmelt, die er in ieder geval vertrouwen in heeft dat hij morgen met de druk om kan gaan.

"Ik ga erheen met de gedachte dat ik niets te verliezen heb. Ik probeer zo vrij en zo losjes mogelijk te spelen. Maar ik heb ook al bedacht ieder punt te benaderen zoals een matchpoint tegen tijdens mijn normale wedstrijden."

Remmelt gaat voor initiatief. "Ik wil niet het lot van dat ene punt in de handen van mijn tegenstander leggen. Dus zal ik spelen met de druk erop, maar geen onnodige risico's nemen."

"Als ik dat doe kan ik het mijzelf ook minder kwalijk nemen als ik een fout maak. En als iemand dan beter is, dan is dat zo. Ik zal er voor de volle honderd procent voor gaan, maar doe ook mee voor de ervaring van dit unieke toernooi."