Japan heeft zijn burgers gewaarschuwd dat ze in China belaagd kunnen worden. Door het lozen in de Stille Oceaan van behandeld radioactief water uit de kerncentrale Fukushima leven er, nog meer dan anders, negatieve sentimenten.

Japan startte donderdag met het lozen van afvalwater. Het plan daarvoor werd vorige maand als veilig beoordeeld door het Internationaal Atoomenergieagentschap IAEA.

Maar China en Zuid-Korea hebben veel kritiek op het lozen van het koelwater. In beide landen leidde dat al tot demonstraties. Japanse media schrijven onder meer dat overheidsdiensten en ondernemers in Japan boze telefoontjes krijgen uit China.

De Japanse regering raadt daarom burgers die in China zijn af om in het openbaar met luide stem Japans te spreken. Ook zegt het Japanse ministerie van Buitenlandse Zaken dat Japanners voorzichtig moeten zijn als ze in China de ambassade of consulaten bezoeken. Verder moeten ze eventuele protesten tegen de lozing vermijden en geen foto's maken.

Japan-correspondent Anoma van der Veere:
"Volgens verschillende bronnen zou het advies om niet in het openbaar Japans te praten komen doordat er twee Japanse scholen in China met stenen en met eieren zijn bekogeld. Dat legt nogal wat druk op de relatie.

Het lozen van het afvalwater is de eerste aanleiding van dit gedrag, maar niet echt de oorzaak. Het lozen is natuurlijk wel heel belangrijk, want je ziet het nieuws overal voorbijkomen, maar het ligt veel dieper dan dat. Het is echt het nationalisme dat je onder Chinezen ziet en dan voornamelijk tegen Japanners. Japan is natuurlijk altijd de grote vijand geweest, zeker na de Tweede Wereldoorlog. Dat is het nu nog steeds een beetje.

Het advies komt denk ik ook doordat er voorheen al dit soort acties zijn geweest in China. Er zijn bijvoorbeeld in het verleden al, toen dit soort dingen gebeurde, auto's van Japanse makelij in de brand gestoken en er zijn tienduizenden demonstranten voor de Japanse ambassade bij elkaar gekomen. Dat is met best veel geweld gegaan. Ik denk dat de Japanse overheid heel erg bang is dat er nu, vanwege de lozing, weer dit soort dingen gaan plaatsvinden."

Op sociale media in China roepen mensen op om Japanse producten te boycotten. De Chinese regio's Hongkong en Macau hebben al een verbod ingesteld op de invoer van Japanse zeevruchten uit bepaalde regio's, waaronder Tokio en Fukushima.

Het plan werd twee jaar geleden al aangekondigd door de Japanse regering en de VN-atoomwaakhond IAEA zei vorige maand dat het lozen veilig is. Uit de eerste metingen dit weekend blijkt inderdaad dat er, volgens het Japanse agentschap voor visserij, in vissen uit de wateren rondom de kerncentrale geen waarneembare hoeveelheden tritium zijn gevonden.

Ook de beheerder van de kerncentrale, Tepco, zegt dat het water rond de centrale niet te veel radioactiviteit bevat. Het Japanse agentschap voor visserij wil iedere dag de testresultaten gaan delen.

Het koelwater wordt namelijk eerst behandeld en gefilterd voordat het in de oceaan terechtkomt. Daardoor wordt het meeste radioactieve afval eruit gehaald. Alleen tritium, een isotoop van waterstof, zit nog in het water. De regering zegt dat het water wordt verdund tot ver onder het internationaal goedgekeurde tritiumniveau.

Het verwijderen van het koelwater is volgens de Japanse regering een noodzakelijke stap in de ontmanteling van de reactor, die in 2011 werd getroffen door een zware aardbeving en een tsunami. Het lozen van de meer dan 1,3 miljoen ton koelwater gaat vermoedelijk zo'n dertig tot veertig jaar duren. Het water zal in eerste instantie met extra controles en in kleine hoeveelheden worden geloosd.