We moesten onze handen stukwassen, vond de premier. We moesten tijdens het handenwassen een liedje zingen en pas ophouden als het liedje uit was, wist de minister van Volksgezondheid. In het begin van de pandemie dachten we dat ons leven afhing van handwassen en geen winkelkarretjes aanraken die niet ontsmet waren.

We wisten toen niet beter. Maar nu wel. Het virus, weten we nu, verspreidt zich amper via oppervlakte en vooral door de lucht.

We zijn het gevaar van binnenruimtes gaan begrijpen, het belang van ventilatie en het verschil tussen een stoffen masker en een N95. Ondertussen praatten we meestal niet meer over handen wassen. De keren dat je mensen "lang zal hij leven" kon horen neuriën in openbare toiletten, verdwenen snel. En het afvegen van pakjes en opzichtige protocollen voor desinfectie op de werkplek vervaagde, al staan er op veel plaatsen nog flesjes met ontsmettingsmiddel.

Als handen wassen niet zo belangrijk is als we dachten in maart 2020, hoe belangrijk is het dan, vraag The Atlantic zich af.

Elke deskundige over volksgezondheid zal je vertellen dat je nog steeds je handen moet wassen. Emanuel Goldman, microbioloog aan de Rutgers New Jersey Medical School, beschouwt het als "gezonde hygiëne" om ons te beschermen tegen een reeks virussen die worden verspreid door nauw contact en aanraking, zoals gastro-intestinale virussen.

Toch heeft de pandemie het bewijs geleverd dat de overdracht van het coronavirus via fomieten – dat wil zeggen levenloze besmette objecten of oppervlakken – een veel kleinere rol speelt, en de overdracht via de lucht een veel grotere rol dan we dachten. En hetzelfde geldt waarschijnlijk voor andere luchtwegziekten, zoals griep en de coronavirussen die verkoudheid veroorzaken, zegt Linsey Marr, een milieu-ingenieur en aerosolexpert bij Virginia Tech.

Goldman presenteert in december een baanbrekende studie waaruit blijkt dat verspreiding van Covid via oppervlakten verwaarloosbaar is en waarschijnlijk verantwoordelijk voor minder dan 0,01 procent van alle infecties. Als dat klopt, zou dit betekenen dat de kans om griep of verkoudheid te krijgen door iets aan te raken bijna nihil is.

De wetenschappelijke discussie is nog niet uitgewoed, maar als je een keer vergeet je handen te wassen als je uit een winkel komt dreigt vermoedelijk geen groot gevaar.