Het was groot nieuws eind vorige maand: wetenschappers zouden erin zijn geslaagd om een 35-jarige man die al 15 jaar in coma lag, iets terug te geven van zijn bewustzijn. Maar nu blijkt dat de patiënt enkele maanden na de proefperiode is overleden.

De onderzoekers hebben dit verzwegen, in overleg met de familie.

Wetenschappers plaatsten begin 2016 tijdens een korte operatie een kastje in de borstkas van de Fransman. Dat kastje stimuleert een belangrijke hersenzenuw, de nervus vagus, met kleine elektriciteitsstootjes. De nervus vagus verbindt de hersenen met bijna alle vitale organen. In de hersenen zit hij in de gebieden die een belangrijke rol spelen bij bewustzijn en alertheid.

Ongeveer een maand na de operatie begon de patiënt, die in coma was geraakt na een zwaar auto-ongeluk, 'tekenen van minimaal bewustzijn te vertonen'. Zo zou hij dingen hebben gevolgd met zijn ogen en zijn hoofd hebben bewogen.

Een jaar nadat een kastje in zijn borstkas was geplaatst, kreeg hij last van slaapapneu, het regelmatig stoppen van de ademhaling tijdens de slaap. Daarom werd de sterkte van de elektriciteitsstootjes verlaagd. In maart werd het kastje helemaal uitgezet. Enkele maanden later liep de man een infectie op, waaraan hij uiteindelijk overleed.

De onderzoekers verzwegen zijn dood omdat ze bang waren dat, ten onrechte, een direct verband zou worden gelegd tussen de stimulatie die de comateuze man kreeg en zijn overlijden, zegt hoofdonderzoeker Jacques Luauté tegen Le Monde. Dat ze zijn dood verzwegen, was een fout. "Natuurlijk zouden we vragen krijgen hoe het nu met de patiënt gaat."

Toen die vragen kwamen, antwoordden de onderzoekers dat ze na de succesvolle proefperiode geen verder onderzoek bij hem hebben verricht. De man was toen al enkele maanden dood.

Wat de onderzoekers hebben gedaan, is onethisch, meent de Franse krant Libération. Ze verzwegen belangrijke informatie over de uitkomsten van het onderzoek. Bij het onderzoek zelf zet de krant ook zijn vraagtekens: de patiënt kon immers geen toestemming geven, en wie zegt dat hij de prikkels pijnloos heeft ondergaan?