In de legendarische cafés van Wenen is het gratis glaasje kraanwater bij de koffie een geliefkoosd onderdeel van het dagelijks leven. Veel Weners zijn dan ook bereid tot actie nu horecaondernemers willen dat er wordt betaald voor het kraanwater. Het is een soort culturele heiligschennis in een stad waar het heerlijke kraanwater - afkomstig uit bronnen in de Alpen - wordt gezien als een geboorterecht, een onderdeel van de ervaring die het is om te genieten van een kop koffie of een glas wijn in een van de eeuwenoude cafés of op een van de vele terrassen.
Momenteel nemen elf horecagelegenheden deel aan een liefdadigheidscampagne om geld in te zamelen voor Sierra Leone - waar schoon water schaars is - en mag de gast zelf bepalen of hij betaalt voor het kraanwater. Maar de etablissementen steken de helft van dat geld in eigen zak en veel prominente gelegenheden zijn nu een lobby begonnen om betaling voor kraanwater verplicht te laten stellen. Dat gebeurt onafhankelijk van de hulp aan Sierra Leone, maar wel precies op het moment dat die campagne is begonnen.
Veel Weners vermoeden dat het geen toeval is dat de branche hier nu toe oproept en zien het als een tactische zet om extra winst te maken door in te spelen op de gevoelens van de gasten. En velen verzetten zich daartegen. Om voor water te laten betalen is 'wat mij betreft absoluut belachelijk', zegt Marinko Medic. Doris Roitner noemt het idee 'onaanvaardbaar'.
Voor de Weners is het niet zozeer dat ze moeten betalen, Oostenrijk kampt anders dan veel Europese landen niet met al te grote economische malaise, dan wel dat de cafécultuur - inclusief obers in smoking en dat gratis glaasje water - zo is verankerd in het Weense leven. "De goede reputatie van Wenen als toeristische bestemming staat onder druk", zegt Norbert Kettner van het Weense toerismebureau. Het gratis glas water is volgens hem 'van oudsher een service in de gastronomie van Wenen'. Horecaondernemer Bernt Querfeld is daarvan niet onder de indruk en stelt dat gasten niet beseffen hoeveel extra kosten en werk dat glaasje water met zich meebrengt. "Toen ik een kind was zei mijn vader altijd tegen me: 'Als je dorst hebt, dan ga je maar naar de badkamer en drink je de kraan leeg'", aldus Querfeld. "'Maar ik wil niet dat je de obers lastigvalt.'"