Nederland produceerde in de eerste helft van dit jaar fors meer energie uit fossiele bronnen dan in dezelfde periode vorig jaar. Vooral de stijging van elektriciteit uit kolen is opvallend: een toename van 72 procent. De stijging hangt samen met het feit dat de productie uit hernieuwbare bronnen juist daalde, vooral door een lagere opbrengst uit windenergie.

Dat heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bekendgemaakt op basis van voorlopige cijfers.

Nederland produceerde in de eerste zes maanden van dit jaar 64 miljard kWh elektriciteit, een toename van 7 procent ten opzichte van de eerste helft van 2024. Het verbruik van elektriciteit in Nederland bleef wel gelijk.

Het aandeel van hernieuwbare bronnen zakte begin dit jaar met name in doordat er op zee en vooral op land minder wind stond. De opbrengst uit wind daalde daardoor met 3 miljard kWh. Tegelijk steeg de opbrengst uit zonne-energie, namelijk met 2 miljard kWh. In het tweede kwartaal werd voor energie uit de zon zelfs een record behaald: 10 miljard kWh.

De totale opbrengst uit hernieuwbare bronnen - zon, wind, water en biomassa - viel na alle plussen en minnen 1 miljard kWh lager uit dan in deze periode vorig jaar.

De productie uit fossiele bronnen werd juist opgevoerd. De hoeveelheid elektriciteit die uit kolen werd opgewekt, kwam in de eerste helft van dit jaar dus 72 procent hoger uit dan in die maanden vorig jaar. In het eerste kwartaal ging het om een toename van 2 miljard kWh. In datzelfde kwartaal nam ook de productie van aardgas toe, eveneens met 2 miljard kWh.

Omdat het verbruik in Nederland gelijk bleef, is het overschot uitgevoerd naar vooral België en Duitsland.

In de eerste helft van 2025 kwam in totaal 48 procent van de totale productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen: in het eerste kwartaal was het 39 procent, maar in het tweede 59 procent.

Klimaatspecialist Heleen Ekker noemt het 'vanuit het oogpunt van klimaatverandering teleurstellend' dat de afname van vooral windenergie voor een deel is opgevangen door elektriciteit uit kolencentrales. "Want steenkool is de energiebron met verreweg de hoogste CO2-uitstoot, en dus slecht voor het klimaat."

"Beter zou het zijn als het gebrek aan zonne- en windenergie tijdelijk wordt opgevangen door gascentrales", gaat Ekker verder, "want bij het verstoken van aardgas komt veel minder CO2 vrij. En het zou ook goed zijn, zoals netbeheerders al een tijd bepleiten, als bedrijven en huishoudens zoveel mogelijk elektriciteit gebruiken wanneer de wind waait en de zon schijnt. Dat scheelt niet alleen CO2-uitstoot, maar is ook beter voor de portemonnee."