De Finse luchtmacht heeft besloten het hakenkruis te verwijderen uit de vaandels van haar eenheden. Dit vanwege de beladenheid van het symbool dat vooral bekendheid geniet dankzij het gebruik ervan door de nazi’s en het feit dat Finland steeds nauwer samenwerkt met NAVO-partners als Duitsland, Frankrijk en de Verenigde Staten.

Hoewel het hakenkruis vooral geassocieerd wordt met het naziregime, is het symbool veel ouder: al lang voor de opkomst van de nazi’s werd het teken in uiteenlopende culturen gebruikt. De swastika – het oorspronkelijke, oosterse symbool dat in het westen vooral bekend werd als het hakenkruis – is in het hindoeïsme en boeddhisme vaak te vinden op de borst of voeten van Boeddhabeelden. En zelfs op de vloeren van enkele oude synagogen is het symbool terug te vinden.

In Finland werd het symbool in 1918 ingevoerd, direct na de onafhankelijkheid van het land. Het diende destijds als geluksbrenger: de Zweedse graaf Eric von Rosen schonk in dat jaar een vliegtuig aan Finland, voorzien van een blauw hakenkruis op een witte achtergrond. Dat teken werd vervolgens het embleem van de luchtmacht en sierde decennialang vliegtuigen, vlaggen, vaandels en onderscheidingen. Von Rosen raakte in de jaren dertig overigens wel betrokken bij het Zweedse nationaalsocialisme en was zwager van de Duitse nazileider Hermann Göring.
Na de Tweede Wereldoorlog verdween het hakenkruis van Finse vliegtuigen, maar het bleef in gebruik op vlaggen en vaandels die in de jaren vijftig werden ingevoerd. Het ging daarbij onder meer om ceremoniële vlaggen van luchtmachteenheden zoals het Karelië-, Lapland- en Satakunta Air Command.

Hoewel Finse defensiefunctionarissen altijd benadrukten dat het symbool geen verband hield met het nationaalsocialisme, leidde het gebruik ervan tijdens internationale oefeningen en NAVO-samenwerking geregeld tot ongemakkelijke situaties.

Kolonel Tomi Böhm, commandant van de luchtmachteenheid Karelië, die het oosten en zuidoosten van het Finse luchtruim bewaakt, benadrukt tegenover de Finse omroep Yle dat het besluit niet politiek gemotiveerd is, maar dat “praktische overwegingen� doorslaggevend waren. Sinds Finland in april 2023 officieel toetrad tot de NAVO is de internationale zichtbaarheid van het Finse leger toegenomen en kunnen zich volgens hem vaker gênante situaties voordoen, bijvoorbeeld als samengewerkt wordt met buitenlandse strijdkrachten. “Het is waarschijnlijk verstandig om met de tijd mee te gaan�, aldus de commandant.

De zichtbaarheid van het hakenkruis nam de afgelopen jaren al sterk af. Op verschillende plekken werd het symbool verwijderd zonder dat daar ruchtbaarheid aan werd gegeven en nieuwe materialen met het symbool worden al geruime tijd niet meer gemaakt. Het centrale luchtmachtcommando van Finland nam in 2017 bijvoorbeeld al afscheid van het embleem met hakenkruis. Alleen op enkele oudere vaandels van eenheden was de swastika echter nog wel zichtbaar. Tijdens een recente commando-overdracht in Siilinjärvi was het oude vaandel hierdoor nog te zien.

De publieke discussie over het Finse gebruik van het hakenkruis kreeg recent nieuwe aandacht na verschijning van het boek Hakaristin historia van hoogleraar wereldpolitiek Teivo Teivainen. Daarin wordt de betekenis en het gebruik van het symbool in Finland kritisch onderzocht.

Een variant van de swastika – met korte, rechte haken – is overigens nog altijd zichtbaar op de vlag van de Finse president. In de linkerbovenhoek van die vlag is namelijk het kruis van de Orde van het Vrijheidskruis te vinden, met daarin een gestileerd gouden hakenkruis.