Afgedankte perenbomen kunnen een belangrijke rol spelen in het herstel van biodiversiteit in de Waddenzee. Een experiment naar kunstmatige riffen die gemaakt zijn van perenbomen laat veelbelovende resultaten zien. "​​We zijn verrast hoeveel er op de riffen al groeit."

Het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) begon in 2022 het project 'Tree Reefs' om kunstmatige riffen in de Waddenzee te plaatsen. Het doel is om de mossel- en oesterriffen die vroeger op de bodem voorkwamen, terug te brengen en het zeeleven daar te herstellen.

"Door visserij, baggeractiviteiten en ziektes zijn veel van die riffen, en daarmee de natuurlijke structuur in de Waddenzeebodem, verdwenen", zegt Jon Dickson, die het project Tree Reefs leidt.

In april vorig jaar hebben Dickson en zijn collega-onderzoekers van het NIOZ 192 bomen omgebouwd tot 32 kunstriffen en deze geplaatst in de Waddenzee.

Na vier maanden takelden de onderzoekers een deel van de riffen op om te kijken of er iets op zou leven. "Er groeiden al mosselen op het rif. Er waren ook meerdere soorten vissen en andere dieren rond het rif," vertelt Dickson.

Vorige week was de tweede keer dat de kunstriffen werden gecontroleerd. De onderzoekers waren verrast door de resultaten: er werden 20 diersoorten gevonden, waaronder de botervis en zakpijpen. Ze vonden ook eieren van inktvissen, en om de riffen heen kropen krabbetjes. "We hebben gezien dat vissen de riffen gebruiken als schuilplek, maar ook om voedsel te vinden", zegt Dickson.

Hij is opgetogen: "Het is hoopgevend dat deze riffen in zo'n korte tijd zoveel biodiversiteit genereren. We zien dat ze een klein ecosysteem creëren."

"We hebben eerder verschillende typen materiaal getest om te kijken welke het best geschikt zou zijn voor de kunstriffen", zegt Oscar Franken, wetenschappelijk coördinator van het project Wadden Mozaïek waar het project 'Tree Reefs' onder valt.

Hout droeg vroeger al bij aan de riffen in de Waddenzee. "Het dus ook vanuit historisch oogpunt een ideaal materiaal te zijn. Het werd vroeger via rivieren meegevoerd, de zee in. Maar door de dammen die mensen op de rivieren hebben gebouwd, komt er geen hout meer voor in het gebied", legt Franken uit.

Volgens Dickson is het de eerste keer dat mensen kunstmatige riffen van fruitbomen bouwen. De keus voor perenbomen is omdat deze zinken en langer intact blijven. "Bovendien bestaat een perenboom uit natuurlijke materialen. En dieren houden ervan."

Hoewel het project tot dusver laat zien dat perenbomen de natuur in de Waddenzee kunnen helpen herstellen, moeten perenbomenriffen niet het middel worden om de natuur in stand te houden. Dat vindt Lars Soerink, van ARK Rewilding die initiatieven voor natuurbescherming en natuurbeheer organiseert.

Soerink noemt 'een duwtje in de rug voor de natuur' niet zo erg, zolang de natuur daarna zelf verder kan herstellen.