Luchtvaartmaatschappij KLM heeft een gezagvoerder ontslagen, na jarenlange klachten over diens wangedrag. Beschuldigingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag waren voor zijn werkgever de druppel die de emmer deden overlopen.

De piloot zelf ontkent alle aantijgingen, en zegt dat hij het slachtoffer is geworden van een lastercampagne.

Volgens de Amsterdamse kantonrechter kwamen de beschuldigingen van seksueel wangedrag niet vast te staan, maar is zijn andere gedrag ernstig genoeg om de man te ontslaan. Wel krijgt hij een vertrekpremie van bijna twee ton mee. Dat blijkt uit een recente uitspraak van de rechtbank Amsterdam.

De 57-jarige man werkte sinds 1995 bij KLM, en vloog als gezagvoerder op Boeings 777 en 787. Al in 2013 stelde zijn werkgever bij een beoordelingstraject vast dat de piloot zich te dominant en niet tactvol kon opstellen. Daarom kreeg de man dat jaar een cursus om te leren beter te communiceren.

Die cursus sloeg blijkbaar niet aan, want sinds 2015 ontving KLM regelmatig klachten over het botte, agressieve en intimiderende gedrag van de gezagvoerder.

Dat jaar beklaagde hotelpersoneel in Moskou zich over de piloot, nadat hij was aangehouden door de politie wegens wangedrag in een eettentje. Daar zou de man happen uit pasteitjes in de etalage hebben genomen. Vervolgens keerde hij zich tegen de receptionisten van het hotel, waarbij hij een beschonken indruk maakte.

In Barcelona zou de gezagvoerder hebben geschreeuwd tegen een klant met een platinum-status in een rolstoel, omdat de vrouw voor vertraging zorgde. En in Tel Aviv zou de man onderhoudspersoneel hebben toegeschreeuwd en beledigd.

De gezagvoerder erkende destijds dat hij soms 'intens' en 'overdonderend' kon overkomen op anderen, maar stelde dat de klachten overdreven waren. De meldingen kwamen de man destijds te staan op een schorsing en een waarschuwing. Ook moest de gezagvoerder opnieuw een gedragscursus volgen.

Dat kon niet voorkomen dat de gezagvoerder ook in 2016 en 2017 officieel berispt werd, na aanvaringen met collega’s van de gezondheidsdienst van KLM (die hij onder meer 'flapdrollen' noemde) en een schreeuwpartij met een masseuse in het hotel waar KLM-personeel verbleef.

Na enkele probleemloze jaren volgden in 2019, 2021 en 2022 toch weer klachten over het gedrag van de piloot. Dit keer werd er geklaagd over 'bot en agressief' gedrag jegens collega's, schreeuwen tegen medewerkers van het bedrijf dat coronatesten uitvoerde, en het kleineren van restaurantpersoneel op Bonaire.

Wanneer de gezagvoerder intern op zijn wangedrag werd aangesproken, ontkende hij dat en weet de incidenten aan de klagers.

Vorig jaar zomer kregen de klachten over de gezagvoerder een ander karakter. In juli ontving KLM een melding van seksueel grensoverschrijdend gedrag van een vrouwelijke lid van de bemanning. Zij zou in een hotel in Kaapstad gedwongen zijn tot seksuele handelingen. Volgens de gezagvoerder was er sprake van wederzijds instemming.

Begin augustus berispte KLM de gezagvoerder opnieuw, en waarschuwde hem dat bij nieuwe klachten ontslag kon volgen. De aangifte van de vrouw tegen de piloot werd in december door het Openbaar Ministerie geseponeerd, omdat er geen sprake was van strafbare feiten.

Na augustus kwamen er opnieuw drie deels anonieme, meldingen van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag van de man in het verleden. In een van die gevallen zou de gezagvoerder zich jaren geleden zwaar hebben misdragen tegenover een vrouwelijk lid van de bemanning.

Volgens de vrouw had hij haar in een discotheek ongewenst gezoend, en tot twee keer toe in haar schouder hebben gebeten. Toen zij hem daarop een por verkocht, zou zij zijn uitgescholden, bedreigd en geïntimideerd. "Wil je vechten, hoer? Ik kom van de straat", zou hij onder meer hebben gezegd.

Terug in het hotel zou de gezagvoerder tevergeefs hebben geprobeerd om in haar kamer te komen. In de periode daarna bestookte de gezagvoerder de vrouw met 'nare' berichten. Toen de vrouw in 2020 met de gezagvoerder moest gaan vliegen, en zich wendde tot de manager van het cabinepersoneel kreeg zij te horen dat KLM niets met een klacht zou doen omdat de man een 'technisch goede vlieger' was.

Na ontvangst van de drie nieuwe klachten schorste KLM de piloot in oktober, en nodigde hem uit voor een wederhoor. De gezagvoerder zei zich niets van de voorvallen te kunnen herinneren, en het onzin te vinden dat hij jarenlang lang na het vermeende incident aan de grond werd gehouden.

Met de nieuwe meldingen was de grens voor KLM echter bereikt. In november stapte de werkgever naar de rechter om de arbeidsovereenkomst te laten ontbinden.

Voor de rechtbank eiste de gezagvoerder zijn baan terug. Volgens hem was er geen sprake van seksueel grensoverschrijdend gedrag geweest, en was zijn manier van communiceren geen reden om hem te ontslaan.

Voor het geval hij toch op straat zou worden gezet, eiste hij naast zijn reguliere ontslagvergoeding ook een schadevergoeding voor inkomens- en pensioenschade na onterecht ontslag van ruim 1,5 miljoen euro.

Uit een vrijdag openbaar geworden uitspraak blijkt dat KLM de gezagvoerder van de Amsterdamse kantonrechter op straat mag zetten. De rechter benadrukt dat de klachten van seksueel grensoverschrijdend gedrag niet zijn komen vast te staan, en dus ook geen invloed hebben op de uitspraak.

Wel vindt de kantonrechter dat de gezagvoerder in de andere gevallen dusdanig verwijtbaar handelde, dat ontslag is gerechtvaardigd. De waslijst van klachten die over de piloot binnen kwamen, tonen volgens de rechter aan dat de agressieve, autoritaire en intimiderende communicatiewijze van de man 'niet door de beugel' kon.

Omdat de piloot echter niet 'ernstig verwijtbaar' handelde, moet KLM hem wel een reguliere ontslagvergoeding betalen. Die vergoeding komt uit op bijna 190.000 euro, omdat de man lang voor het bedrijf werkte en een stevig salaris verdiende.

Hoewel KLM tijdens het onderzoek naar de zaak wel enkele steken liet vallen, vindt de rechter uiteindelijk dat de werkgever niet ernstig verwijtbaar handelde. Volgens de rechter heeft de luchtvaartmaatschappij juist 'veel geduld gehad' met de piloot. Dat betekent dat de man kan fluiten naar de door hem geëiste schadevergoeding van 1,5 miljoen euro.