Hoe meer bijen, hoe meer bloemen, hoe beter de biodiversiteit en hoe gezonder de natuur. Dat is wat we willen. Om de biodiversiteit te stimuleren hebben daarom veel (natuur)organisaties en ook de provincie Overijssel de afgelopen maanden bloemenmengsels voor bijen weggegeven. Ook zijn in de meeste tuincentra deze zadenmengsels te koop. Maar wat blijkt: deze zogenaamde bijenmengsels zijn helemaal niet geschikt voor de bijen in ons land.

Volgens onderzoek van de Universiteit van Wageningen is het aantal bijen in Nederland in rap tempo achteruit gegaan en dat is slecht voor onze natuur. Bijen houden namelijk onze wereld in stand. Doordat deze insecten van bloem naar bloem vliegen, op zoek naar stuifmeel en nectar, zorgen zij ervoor dat bloemen worden bevrucht en de plant kan gaan groeien. Zo blijft onze natuur dus bestaan.

Verslaggever Fieke van den Esschert dacht daarom een paar maanden geleden dat het een goed idee zou zijn om haar tuin met verschillende bloemenmengsels in te zaaien. Maar zijn de bloemenmengsels voor bijen, zoals op de pakjes beschreven staat, wel goed? Draagt ze daadwerkelijk bij aan het behoud van de bijen?

"Hier zit voornamelijk graszaad in", is de conclusie van bioloog Piet Bremer na het bekijken van het bloemenzaad. Ook het volgende pakje verdient geen pluim: "Dit bestaat voornamelijk uit exoten. Oftewel, buitenlandse bloemen. Die hebben vaak een structuur waar de Nederlandse bij niks mee kan en ze kunnen uit die bloemen ook niet optimaal nectar of stuifmeel halen."

Je moet dus inheemse planten en bloemen in de tuin zaaien als je bijen wilt helpen. Inheemse bloemen en planten zijn groensoorten die in Nederland van nature voorkomen. Zoals bijvoorbeeld de pinksterbloem, klaproos of de gewone margriet. De Nederlandse bij is bekend met die soorten en daarom zijn die bloemen geschikt om de bijen te kunnen voeden.

In Nederland zijn er maar een paar zaadproducenten die zich volledig richten op inheemse bloemenzaden. Jasper Helmantel is zo'n producent. "Wij hebben een heel groot perceel waar we verschillende wilde inheemse bloemen laten groeien. Als de bloemen uitgebloeid zijn, kunnen we de zaden uit de bloemen halen. Daar komt veel handwerk bij kijken. Die zaden zijn vervolgens geschikt om in je tuin of langs een akker te zaaien."

Maar waarom zijn deze 'goede' zaden dan nauwelijks te verkrijgen bij tuincentra? "Het is een stuk moeilijker om de zogenaamde autochtone bloemensoorten grootschalig te produceren. Daar wordt het productieproces duurder van en daarom ligt de prijs hoger."

Terug naar de pakjes zaden die Van den Esschert kocht. Ze zijn dus grotendeels niet geschikt om de Nederlandse bijen te onderhouden. Maar weten de tuincentra dat wel? Ze belt met het tuincentrum waar zij haar zaden kocht en legt de volgende vraag voor: Weten jullie dat de pakjes zaden met het opschrift 'bloemenmengsel voor bijen' niet (voldoende) geschikt zijn voor de bijen? Al snel is de conclusie dat het tuincentrum geen idee heeft. "Ik wist niet dat buitenlandse bloemen niet geschikt zijn", aldus de 'zaaddeskundige' van het tuincentrum.

De bloemenzaden die onze verslaggever heeft gezaaid zijn dus niet geschikt, maar gelukkig bestaat haar tuin ook uit vaste planten. Zoals rozen en hortensia's. Kan ze daarom de conclusie trekken dat de rest van de tuin wel geschikt is? "Nee", stelt Bremer vast. "Dat zijn de zogenaamde volle planten. Die planten zijn zo geweekt dat ze veel bloemen en bladeren hebben. Een mooi gezicht, maar de bij heeft er niks aan. Door de hoeveelheid bloemblaadjes kan de bij niet goed bij de stamper en nectar komen."

Wil je dus bijdragen aan het behoud van onze natuur, zaai dan voornamelijk inheemse wilde bloemen. Natuurlijk hoeft je tuin geen oase van wilde bloemen te worden, maar een klein stukje met inheemse groensoorten helpt al enorm. Dan kun je daarnaast nog vol op 'volle en gevulde' bloemen en planten plaatsen.

Voorbeelden van geschikte bloemen voor bijen:

- Kruipend zenegroen

- Heemst

- Gewone Ossentong

- Prachtklokje

- Pinksterbloem

- Korenbloem

- Knoopkruid

- Slangenkruid

- Bermooievaarsbek

- Beemdkroon

- Gewone Margriet

- Grote klaproos

- Wouw

- Veldsalie

- Duifkruid

- Hemelsleutel

- Grote tijm