Met verwisselbare batterijen is het mogelijk op grotere schaal binnenvaartschepen elektrisch te laten varen. Ze hoeven dan niet lange tijd aan de stekker te liggen, maar kunnen bij het laden en lossen een nieuwe batterij aan boord hijsen en hun reis voortzetten.

Dit idee is omarmd door ING, energie- en technisch dienstverlener ENGIE, maritiem technologiebedrijf Wärtsilä en het Havenbedrijf Rotterdam. Bierbrouwer Heineken heeft al toegezegd het nieuwe energiesysteem te gaan gebruiken voor het transport van bier. Naar verwachting kan het eerste volledig elektrische binnenvaartschip voor het einde van het jaar in gebruik worden genomen.

Om alles te regelen is een nieuw bedrijf opgezet: Zero Emission Services (ZES). Die onderneming gaat ervoor zorgen dat schepen straks op meerdere plekken in Nederland batterijen, zogeheten ZESPacks, kunnen verwisselen. ZESPacks zien eruit als containers en kunnen in het laadruim van het schip worden vervoerd. Met twee van dit soort batterijen aan boord kan een schip ongeveer 50 tot 100 kilometer afleggen.

In de binnenvaart zijn veel kleine ondernemers actief. Voor deze schippers kan het lastig zijn om te verduurzamen. Voor hen moet dit idee uitkomst bieden. Het enige waarin ze nu nog hoeven te investeren is het installeren van een elektromotor in hun schepen. Ze kunnen vervolgens tegen betaling gebruik maken van de verwisselbare batterijen.

Het eerste elektrische schip gaat varen van de brouwerij van Heineken in Zoeterwoude naar de haven in Moerdijk. Het eerste laadpunt voor batterijen komt op deze vaarroute. In Moerdijk verzamelt Heineken bier om dit bijvoorbeeld verder te verschepen naar de Rotterdamse haven.

ZES kijkt nog naar de mogelijkheden voor laadpunten voor het traject Amsterdam-Rotterdam-Antwerpen en een verbinding naar Nijmegen. Met het project is in de eerste fase een totale investering gemoeid van 20 miljoen euro. Er hebben al meerdere partijen interesse getoond in het nieuwe systeem.

ZES wil uiteindelijk de hele binnenvaart bewegen om emissieloos te gaan varen. "We starten met batterijen, maar als in de toekomst waterstof goedkoper wordt, dan kunnen de containers met waterstoftechnologie op dezelfde wijze elektriciteit leveren", legt ZES-directeur Willem Dedden uit.

De transportsector is nu nog verantwoordelijk voor circa 21 procent van de CO2-uitstoot in Nederland. Daarvan komt ongeveer 5 procent voor rekening van de binnenvaart. Als de binnenvaart straks niet meer op diesel maar op duurzame alternatieven vaart, helpt dit ook bij het terugdringen van de uitstoot van stikstofoxide.