1551

* Stichting van universiteiten in de Peruviaanse hoofdstad Lima en in Mexico-Stad, de eersten in Zuid-Amerika.

* Willem van Oranje (de Zwijger) verblijft regelmatig in het kasteel van Breda (tot 1567).

* 6 juni - Willem van Oranje trouwt met Anna van Egmond van Buren, zodat hij haar uitgestrekte bezittingen erft.

* Vereniging van een deel van het Nestorianisme met de Heilige Stoel.

1550

Gebeurtenissen

7 februari - Giovanni Maria del Monte wordt tot Paus gekozen. Hij kiest de naam Julius III.
16 juni - Begonnen wordt met het graven van de Willebroekse vaart.
De Daviskwadrant, een hoekmeetinstrument, wordt uitgevonden door John Davis (1550-1605). Veel gebruikt in de scheepvaart.
Begin van de bouw aan de Süleymaniye-moskee in Constantinopel (tegenwoordig Istanboel in Turkije).
De Zweedse koning Gustaaf I sticht de stad Helsinki.
De 15-eeuwse kunstenaar Giorgio Vasari plaveit met zijn kunsthistorisch overzicht de weg voor vele latere studies die de evolutie in de kunstgeschiedenis centraal stellen. Hij legt de nadruk op drie stadia die de ontwikkeling van Giotto en Botticelli naar Leonardo da Vinci en de 'goddelijke' Michelangelo weergeven.
Sai Setthathirat I volgt zijn vader Photisarat I op als 17e koning van Lan Xang.

1549: De Portugese missionaris Franciscus Xaverius zette op 14 augustus voet op Japanse bodem bij Kagoshima

1548

* Door middel van de Transactie van Augsburg worden de gebieden van Karel V die in de Westfaalse Kreits lagen, overgebracht naar de Bourgondische Kreits. Vervolgens werden de Bourgondische Kreits onafhankelijker van het Heilige Roomse Rijk.

* In Engeland wordt het Book of Common Prayer uitgegeven, het eerste gebedenboek in het Engels. Daarmee begint de protestantisering van het land.

* Mikael Agricola, sleutelfiguur in de reformatie van Finland, publiceert een vertaling van de bijbel. Het is tevens het eerste boek in de Finse taal.

1547
Grote stadsbrand verwoest bijna heel Doetinchem.

1546

Michelangelo start de bouwwerken aan de koepel van de Sint-Pietersbasiliek te Rome.

Het begrip fossiel wordt voor de eerste keer gebruikt, als aanduiding voor versteende resten van dieren en planten, door Georgius Agricola.

1545

maart

* 24 - Rijksdag te Worms: Karel V stelt vast dat er geen serieus overleg meer is tussen katholieke en "protestantse" vorsten.

augustus

* 26 - paus Paulus III creëert het Hertogdom Parma en Piacenza ten voordele van zijn zoon Pier Luigi Farnese (overleden 1547).

* herfst: Opnieuw Rijksdag, nu te Regensburg: daar komt het tot een openlijke breuk tussen katholieke en "protestantse" vorsten, wat zal leiden tot open oorlog. Tijdens de onderhandelingen heeft Karel V een verhouding met de zangeres Barbara Blomberg. Uit deze verhouding zal een zoon geboren worden, de toekomstige Don Juan van Oostenrijk.

november

* 28 - De Antwerpse drukker Jacob van Liesveldt wordt wegens ketterij onthoofd. Hij had een bijbelvertaling uitgegeven met annotaties van Maarten Luther.

december

* 13 - Begin van het kerkelijke Concilie van Trente, dat zou duren tot 1563.

datum onbekend

* Stichting van de botanische tuin in Padua.

* Publicatie van het eerste boek in het Baskisch: De dichtbundel Linguae vasconum primitiæ van Bernard Etxepare.

1544

Geboren

23 december - Anna van Saksen, de tweede echtgenote van Willem van Oranje.
Onbekend - Dirck Gerritszoon Pomp, bijgenaamd Dirk China, Nederlands ontdekkingsreiziger.

1543:

7 september - het Tractaat van Venlo bezegelt het einde van de Gelderse Oorlogen en de overdracht van het hertogdom Gelre aan de Habsburgse landsheer Karel V.
Het kloostercomplex van de Augustinessen wordt verwoest door een gecontroleerde brand die moet verhinderen dat, wanneer Maarten van Rossum binnenvalt, de hele stad in vlammen opgaat. De zusters trekken naar het klooster De Annenborch bij Rosmalen.
De Vlaamse arts Andreas Vesalius schrijft zijn boek over het menselijk lichaam.
Copernicus ontvangt op zijn sterfbed het eerste exemplaar van zijn magnum opus 'De Revolutionibus Orbium Coelestium' ("Over de omwentelingen van de hemellichamen"). Daarin wordt voor het eerst de zon centraal gesteld in plaats van de aarde.

Geboren

december
29 - Gravin Catharina van Nassau, zuster van Prins Willem I van Oranje-Nassau
datum onbekend
Domenico Fontana, Italiaans-Zwitsers architect (overleden 1607)

Overleden

januari
2 - Francesco da Milano (45), componist
mei
24 - Nikolaus Copernicus (70), astronoom
Onbekend - Hans Holbein de Jonge (46), kunstschilder
juli
19 - Maria Boleyn (40+), zuster van koningin Anna Boleyn

1542

Beeldende kunst

afbeelding

Johannes de Doper (1542)

Titiaan

afbeelding

Portret van een valkenier (1542)

Hans Holbein de Jongere

1541

12 februari - Santiago in Chili wordt gesticht door Pedro de Valdivia.

1540

Bouwkunst

afbeelding
Lateinschulhaus, Brugg, Zwitserland (1540)

afbeelding
Palazzo Doria Tursi, Genua (1540)

1539

Minister Thomas Cromwell stelt Hendrik VIII voor om te trouwen met Anna van Kleef omdat het Duitse protestantisme voordelen zou bieden boven het katholicisme. Hendrik is teleurgesteld als hij haar ziet maar trouwt haar desalniettemin omdat hij vreest de hertog van Kleef anders in de armen van keizer Karel V te drijven. Wanneer hij hier voordeel in ziet, laat hij zich scheiden van Anna.

1538

Gonzalo Jiménez de Quesada sticht in opdracht van de Spanjaarden Bogota, de huidige hoofdstad van Colombia.
Havana wordt platgebrand door piraten.
30 juni - De Gelderse hertog Karel van Egmond sterft, waarop de Gelderse successieoorlog uitbreekt.
17 december - Paus Paulus III excommuniceert koning Hendrik VIII van Engeland.

1537

In Paraguay wordt de stad Asunción gesticht.
De beruchte piraat Barbarossa (Khair-ed-Din) neemt het eiland Egina over.
In Honduras wordt de stad Santa María de la Nueva Valladolid (ofwel Comayagua) gesticht.
De Ottomanen veroveren Patmos.
De spanjaarden brengen de aardappel naar Europa.
De Franse troepen vallen Vlaanderen binnen.
Staking van de Leidse wevers.

1536

7 januari - Catharina van Aragon (50) overlijdt, de eerste vrouw van de Engelse koning Hendrik VIII
3 mei - Een brand, vermoedelijk ontstaan door blikseminslag, legt een groot deel van de stad Delft in de as.
19 mei - Anna Boleyn, de tweede vrouw van Hendrik VIII van Engeland, wordt onthoofd wegens overspel.
30 mei - Jane Seymour trouwt met de Engelse koning Hendrik VIII van Engeland als zijn derde vrouw.
23 juli - Henry Fitzroy, enige bastaardzoon van Hendrik VIII van Engeland die als zodanig erkend is, overlijdt de maand na zijn 17e verjaardag.
21 december - John Seymour overlijdt, vader van Jane Seymour, op dat moment koningin van Engeland.
Stichting van Buenos Aires, de huidige hoofdstad van Argentinië, door de Spanjaarden.
Karel van Gelre probeert met steun van de Vetkopers de burgeroorlog in Groningen in zijn voordeel te beslissen en de stad te bezetten, maar de raad van de Stad verhindert dat.
Stadhouder Georg Schenck van Toutenburg verslaat Karel van Gelre in de slag bij Heiligerlee. Karel moet zijn aanspraken op Groningen en Drenthe opgeven.
September. In Bocholt komen na de ramp in Münster de Anabaptisten bijeen om hun onderlinge onenigheid te bezweren. Tegenover de Münstersen van Jan van Leiden en de nog militantere Batenburgers staan de volgelingen van Melchior, van David Joris en van Menno Simons die een pacifistische lijn voorstaan en de goddelijke wraak op de goddelozen liever aan God overlaten.
Menno Simons breekt openlijk met de rooms-katholieke Kerk, waar hij priester van was.
Denemarken verklaart het koninkrijk Noorwegen tot een Deense provincie; begin van Denemarken-Noorwegen. Denemarken voert de Reformatie in; het land wordt Luthers.
Karel V wordt leenheer en graaf van de gewesten Groningen en Drenthe.
Het huidige Colombia wordt ontdekt door Spaanse veroveraars onder leiding van Gonzalo Jiménez de Quesada.
Johannes Calvijn geeft zijn Institutie uit.
Zammel, een deelgemeente van de Geel wordt gesticht.

1535

Maarten Luther schaft Sinterklaas af; het Kerstkind wordt de brenger van geschenken.

1534

Henry VIII sticht de Anglicaanse kerk

1533

Op 25 januari treedt Henry VIII stiekem in het huwelijk met Anna Boleyn.

1532

2 november - Opnieuw treft een Allerheiligenvloed Zeeland en Holland.

1531

Slag op de Gubel (CH)

1530

5 november - Sint-Felixvloed. De stad Reimerswaal gaat verloren en er zijn 100.000 doden.

1529

Henry VIII had het maar druk

Het Palace of Westminster brandt grotendeels af, waardoor koning Henry VIII van Engeland moet verhuizen naar White Hall.

1528

geen Henry VIII

Troepen van de Gelderse veldheer Maarten van Rossum plunderen en brandschatten Den Haag.

1527

Ciudad Vieja gesticht