Onderzoek onthult dat muggen – nadat ze je hebben geroken – afgaan op specifieke kleuren, waaronder rood en oranje.

Hoe weet een mug jou in de zomer te lokaliseren? Daar is al veel onderzoek naar gedaan. En daaruit is onder meer gebleken dat ze afgaan op geuren (zoals de geur van zweet of CO2 in je adem. Maar er is meer, zo schrijven wetenschappers nu in het blad Nature Communications. Want zodra muggen de geur van een potentieel slachtoffer oppikken, blijken ze naar specifieke kleuren te vliegen, zoals rood, oranje, zwart en cyaan (terwijl ze ondertussen kleuren als blauw, wit, groen en paars compleet negeren). Het wijst erop dat de muggen naast geur ook kleur gebruiken om ons op te sporen, want de menselijke huid geeft – ongeacht de huidskleur – ook een ‘rood signaal’ af.

“Eén van de vragen die mensen mij het vaakst stellen, is: ‘wat kan ik doen om ervoor te zorgen dat muggen me niet meer bijten?’,” aldus onderzoeker Jeffrey Riffell. “Ik zei dan altijd dat er drie dingen zijn die muggen aantrekken: je ademhaling, je zweet en de temperatuur van je huid. In deze studie hebben we er nog eentje gevonden: de kleur rood. En die is niet alleen mogelijk te vinden in je kleding, maar ook in ieders huid. De huidskleur doet er daarbij niet toe.”

Dat ook kleuren (in combinatie met geuren) de mug niet onberoerd laten, blijkt uit experimenten. Tijdens die experimenten plaatsten Riffell en collega’s vrouwelijke gelekoortsmuggen (Aedes aegypti) in kleine kamertjes met daarin gekleurde stippen. In afwezigheid van verleidelijke geuren bleken de muggen de stippen – ongeacht hun kleur – compleet te negeren. Maar dat veranderde, wanneer de onderzoekers wat CO2 in de kamers spoten. Dan vlogen de muggen opeens naar de gekleurde stip toe, tenminste: als deze rood, oranje, zwart of cyaan was. Groene, blauwe en paarse stippen bleven de muggen ook in aanwezigheid van CO2 negeren. De experimenten wijzen uit dat de ogen van muggen nadat zij CO2 hebben waargenomen een voorkeur krijgen voor bepaalde golflengten van licht: de langere golflengten, om precies te zijn (zie kader).

De meeste mensen zien de verschillende golflengten van licht als uiteenlopende kleuren. Zo zien we licht met een golflengte van 650 nanometer als rood en licht met een golflengte van 450 nanometer als blauw. Of dat ook voor muggen geldt, kunnen de onderzoekers niet met zekerheid zeggen. Wat ze wél kunnen concluderen op basis van hun experimenten, is dat de muggen na het waarnemen van CO2 een sterke voorkeur krijgen voor langere golflengten van licht die in onze perceptie dus overeenkomen met kleuren zoals oranje en rood. Het kleurspectrum van de menselijke huid wordt – ongeacht de huidskleur – ook gedomineerd door die langere golflengten van licht.

Het onderzoek geeft niet alleen iets meer inzicht in hoe muggen ons weten te vinden, maar kan wellicht ook helpen om ons beter tegen muggen te beschermen. “Het uitfilteren van die aantrekkelijke kleuren in onze huid of het dragen van kleren waar die kleuren niet in zitten, kan een manier zijn om een muggenbeet te voorkomen,” denkt Riffell.

Dat muggen zo op het verkeerde been gezet kunnen worden, blijkt ook uit vervolgexperimenten. Hierbij legde een onderzoeker zijn hand in het muggenverblijf, waarna er wat CO2 in het verblijf gespoten werd. De muggen zetten na het ruiken van de CO2 direct koers richting de hand. Maar wanneer de onderzoeker een groene handschoen droeg, vlogen de muggen na het ruiken van CO2 niet richting de hand.

“Deze experimenten onthullen de eerste stappen die muggen zetten om gastheren te vinden,” stelt Riffell. Vervolgonderzoek moet uitwijzen wat de volgende stap is, oftewel hoe muggen – eenmaal wat dichter bij de gastheer – afgaand op geuren en visuele prikkels daadwerkelijk op de huid van de gastheer weten te landen. Een andere belangrijke vraag die tijdens vervolgonderzoek beantwoord moet worden, is of andere muggensoorten dezelfde kleuren prefereren of – bijvoorbeeld vanwege een voorkeur voor gastheren met een ander kleurtje – toch aan andere tinten de voorkeur geven.