Als het aan de Turkse president Erdogan ligt, heet zijn land voortaan officieel Türkiye. De Turkse regering gaat bij de Verenigde Naties een verzoek indienen om de naam te veranderen. Erdogan wil af van het internationaal gebruikte Engelse woord Turkey, dat natuurlijk ook kalkoen betekent.

Midden-Oostencorrespondent Olaf Koens, die in Turkije Türkiye woont, ziet de naamsverandering nu overal voorbijkomen. "Een paar maanden geleden zag je het alleen in mailings van overheidsdiensten, nu is het strak doorgevoerd. Er is ook een reclamecampagne voor de naamsverandering, die gaat vrij ver."

Koens: "Je ziet in die spot een soort Taylor Swift van AliExpress wiens moeder via FaceTime zegt ‘Oh, hello Türkiye!’, gevolgd door een volle minuut aan clichés. Echt zonde. Vergelijk dat bijvoorbeeld eens met deze reclame van Turkish Airlines van een paar jaar geleden. Je krijgt daarvan echt zin om te vliegen, en ik heb nota bene vliegangst."

De naamsverandering is door president Erdogan in december in gang gezet. Sindsdien vraagt de regering iedereen om Türkiye te gebruiken, want, zo is de motivatie: "Türkiye is de beste vertegenwoordiging en uitdrukking van de cultuur, beschaving en waarden van het Turkse volk."

Turkse ministeries en ambassades hanteren de nieuwe naam al in hun Engelse teksten, de sites zijn aangepast. Bedrijven wordt gevraagd om voortaan ‘Made in Türkiye’ op hun producten te vermelden. Ook de staatspersbureaus doen mee.

Olaf Koens: "Veel beelden die wij als journalisten gebruiken voor de uitzendingen komen van Reuters of AP. Die werken op hun beurt dan bijvoorbeeld weer samen met Anadolu Agency, het Turkse staatspersbureau. Die hanteren de nieuwe spelling. ‘People narrowly escape slabs of snow falling from roof in Türkiye’, staat er als titel bij een onderwerp."

De Turkse publieke zender TRT World legt in een verklaring uit dat de naamsverandering ook een verbetering is. "Sla de Cambrigde Dictionary erop na en je ziet dat ‘turkey’ staat voor een mislukking, of een dom of onnozel persoon", aldus TRT.

Correspondent Olaf Koens: "Het idee is dat men in het buitenland niet langer hoeft te refereren naar Turkije, La Turqui, Turkey, maar dat het allemaal onder 'Türkiye' valt, als één merk. Maar het heeft natuurkijk ook te maken met trots. Zoek online op 'Turkey' en je krijgt al snel recepten voor kalkoen en Thanksgiving."

Die kalkoen is wel een teer punt. Studenten die Engels willen leren weten er alles van, schrijft de site Middle East Eye. Die citeert ook een topvrouw van TRT, Meryem Atlas. "Xenofobe, islamofobe aanvallen vergelijken Turkije vaak met de kalkoenvogel. De reputatie van een land beschermen is ook heel belangrijk", zegt ze.

Kan president Erdogan hier nog een extra bedoeling mee hebben? Koens denkt dat als dat zo is, het effect wel meevalt. "Erdogan heeft het inderdaad lastig in de peilingen. Terwijl de inflatie gierend hoog is daalt zijn populariteit naar een dieptepunt. Maar zijn achterban heeft echt wel andere zorgen dan hoe hun land wel of niet staat aangeschreven bij de VN en wat voor reclamespotjes er over hun land in de rest van de wereld worden uitgezonden."

Koens twijfelt of de naamsverandering wel zal aanslaan "De realiteit is natuurlijk dat veruit de meeste mensen in de wereld ‘Türkiye’ niet eens. uit kunnen spreken. Ik vrees dat Turkije Türkiye zichzelf hiermee in de voet schiet."

Hij vervolgt: "Ik hoor je zeggen; 'Wat een onzin Koens, jullie Nederlanders zijn zelf nota bene van 'Holland' afgestapt’. Dat is natuurlijk zo, maar we leggen niet aan de rest van de wereld op dat men het voortaan over 'Nederland' heeft. Het is een simpel feit dat de namen van landen en steden veranderen. Iran was ooit Perzië, recentelijk zijn we nog overgestapt van Wit-Rusland naar Belarus."

"Maar dit doet me meer denken aan Kazachstan, waar ze een paar jaar geleden zijn begonnen het land 'Qazaqstan' te noemen. Dat had met de overgang van het cyrillisch schrift naar Latijnse alfabet te maken. Daar heb ik nooit meer iets van vernomen, en bij het gewelddadig neerslaan van de protesten begin dit jaar had niemand het meer over Qazaqstan."

Vertegenwoordigers van de Turkse regering bespreken de kwestie nu bij de VN. Het officiële verzoek tot naamsverandering zou binnen enkele weken worden gedaan. Voor een taalkundig probleem moet in ieder geval nog een oplossing worden gezocht. De letter u met de puntjes er op. Die komt niet voor in het Latijnse schrift dat er in het Engels bij de VN wordt gehanteerd. Mogelijk wordt het gewoon 'Turkiye', zonder die ü. Maar zeker geen Turkey.