Het regeringsplan om veel meer Italiaanse stadsbewoners op een milieuvriendelijk vervoermiddel te krijgen, leek zo goed: ze konden een fijne bici-bonus krijgen. Wie sinds mei een gewone fiets, een elektrische fiets of een elektrische step had aangeschaft, kon nu 60 procent van de aankoopprijs – tot een maximum van vijfhonderd euro – van de staat terugkrijgen.

Naar schatting een kleine miljoen Italianen waren daar helemaal voor in en maakten zich op voor de grote dag: 3 november. Op die dag kon iedereen die de bonus wilde ontvangen vanaf 9 uur op de website van het ministerie van milieu een link aanklikken en de zaken daar regelen: digitale identiteit bevestigen, de aankoopbon uploaden en het IBAN opgeven. Niet superingewikkeld, zou je denken.

In Italië organiseren ze vaker dit soort ‘klikdagen’ waarop altijd geldt: wie het eerst komt, het eerst maalt. De regering had deze keer 215 miljoen euro klaargezet. Daarom klikten fietsende Italianen die ochtend massaal op de link om de beloofde bonus binnen te halen.

Maar dat bleek dus wél superingewikkeld. De site lag er af en toe uit. Bij veel gebruikers werkte de DigiD niet. Er ontstond een gigantische digitale wachtrij, van meer dan een half miljoen bonus-kandidaten. Nogal wat gebruikers werden na uren wachten ineens uit de rij gekieperd. Toen het geld na een etmaal op was, hadden honderdduizenden mensen die voor het geld in aanmerking kwamen zich nog niet kunnen melden.

Sociale media liepen over van frustratie. “Op je blote voeten de Mount Everest beklimmen is makkelijker”, twitterde iemand. Een ander: “Als onze bestuurders dit al niet goed voor elkaar krijgen, hoe kunnen ze dan een pandemie beteugelen?” En de klikdag werd oneerlijk gevonden: Italianen met snelle internetverbindingen leken bevoordeeld ten opzichte van landgenoten die online toevallig trager zijn.

De landelijke media reageerden diep teleurgesteld. Dagblad Il Corriere della Sera vond deze floppende klikdag een zorgwekkend teken: nu de Italiaanse economie steeds zwaarder op online werk en dienstverlening moet leunen, is weer pijnlijk duidelijk geworden hoezeer dit land met zijn digitalisering achterloopt. Te veel overheidswebsites haperen. ‘De uren die verloren gaan met het ruziën met zo’n website zijn verloren uren voor ons bbp’, benadrukt de Corriere.

Sergio Costa, de minister van milieu, maakte gauw een verontschuldigende draai en tovert extra geld tevoorschijn, zoveel als nodig is. Vanaf maandag krijgt iedereen die zich nog voor de bonus mag melden alsnog een riante maand de tijd om dat te doen.