SeaWorld San Diego stopt met orka-shows, het enige dolfinarium van Finland sluit vanwege felle tegenstand de deuren en in Brussel duiken geluiden op om dolfinaria helemaal te verbieden. Is dit het begin van het einde voor bijvoorbeeld 'ons' dolfinarium in Harderwijk?

Ze draaien om hun as, springen sierlijk door een hoepel en spatten het publiek nat met hun vinnen - de argeloze kijker ziet een orka die vrolijk kunstjes doet. Maar sinds de documentaire Blackfish in 2013 miljoenen kijkers trok, weet Amerika beter: orka's in gevangenschap zijn zo ongelukkig, dat ze mensen kunnen doden, zoals gebeurde met een trainster in SeaWorld San Diego in Calfornië.

De gevolgen waren desastreus voor SeaWorld San Diego: vorig jaar kwamen 17 procent minder mensen. De staat Californië eiste dat het park stopt met fokken en importeren van nieuwe orka's en een congreslid uit Californië werkt aan een wet om dat voor heel Amerika te verbieden. SeaWorld moest 15 miljoen dollar uitgeven aan marketing om de reputatie te redden. En daarnaast werd deze week besloten het roer 'een beetje om te gooien': geen shows met orka's meer, maar optredens met 'meer natuurlijk' gedrag van de orka. Details daarover geeft ceo Joel Manby niet, maar hij belooft een 'geheel nieuwe orka-ervaring'.

Critici, zoals voormalig SeaWorld-trainer en nu fel tegenstander John Hargrove, zijn sceptisch: ,,Een optreden in natuurlijke setting? Dat is de zee! Dit is een pr-stunt. Ze proberen wanhopig hun investeerders gerust te stellen. Maar het publiek pikt dit niet meer.''

En als het publiek het niet meer pikt, kan het hard gaan. Dat weten ze in Finland waar het pretpark Särkänniemi vorige week besloot het dolfinarium, het enige van het land Finland, te sluiten na jarenlange protesten en een burgerinitiatief als genadeklap. Zo'n vaart loopt het in Nederland nog
niet.

Maar ook ons eigen Dolfinarium Harderwijk heeft regelmatig te maken met activisten voor de deur. Soms maar een handjevol, maar fanatiek genoeg om de discussie over 'dolfijnen als vermaak' net zo hardnekkig in leven te houden als met circusdieren gebeurde. En die zijn nu ook verboden in Nederland.

En warempel: in de commissie Milieubeheer van het Europees Parlement riepen vertegenwoordigers van enkele partijen eergisteren ineens op tot een verbod op dolfinaria. Een losse flodder nog, maar toch. ,,Ik ben blij dat deze discussie nu ook het Europees parlement bereikt,'' zegt Bas Eickhout, europarlementariër van GroenLinks. ,,Daar hoort hij ook, want het gaat hier om dierenwelzijn in 27 dolfinaria in heel Europa.''

En net als orka's zouden ook dolfijnen niet als entertainment moeten dienen. ,,Al is er wel een verschil,'' zegt orka- en dolfijnexpert Astrid van Ginneken. ,,Orka's leven echt als familie. Dolfijnen zijn óók sociale dieren, maar dat hoeft niet per se in familieverband. Als er maar andere dolfijnen zijn. Orka's kunnen nóg iets slechter tegen gevangenschap dan dolfijnen, maar ze moeten allebei jagen, tientallen kilometers zwemmen, en dat kan niet in een bassin.''